แมลงก้นกระดก ตัวเล็กแต่อันตราย วิธีรักษาและป้องกันที่คุณควรรู้
หนึ่งในแมลงที่ได้สร้างความหวาดกลัวและเป็นอันตรายต่อมนุษย์ ในยุคนี้คงจะมองข้ามเจ้า ” แมลงก้นกระดก ” ไปไม่ได้ เพราะมันแมลงที่เพียงแค่เราไปแตะโดนตัวของมัน ก็ทำให้ได้รับพิษและเกิดอาการพุพองที่ผิวหนังได้แล้ว อันที่จริงภัยจากแมลงก้นกระดกไม่ได้เป็นเรื่องใหม่ เนื่องจากมีการพบในประเทศไทยมาเป็นสิบๆ ปีแล้ว แต่ผู้คนเริ่มตระหนักถึงอันตราย และหวาดกลัวกันเป็นวงกว้าง ก็เพราะมีการแชร์ภาพรอยบนผิวหนังของผู้ที่ได้สัมผัสกับแมลงก้นกระดกไปบนโลกออนไลน์ ซึ่งบางภาพก็บิดเบือนและเกินความเป็นจริงไปเยอะ สมัยก่อนจะพบมากบริเวณที่มีหนองน้ำตามชานเมือง แต่ในปัจจุบันได้มีการแพร่ไปในหลายๆ จังหวัดแล้ว นับว่าเป็นอันตรายอีกอย่างหนึ่งที่อยู่ใกล้ตัวพวกเราทุกคนค่ะ
มารู้จักแมลงก้นกระดกกันให้มากขึ้น
พิษของแมลงก้นกระดก
การที่เราโดนพิษของเจ้าแมลงก้นกระดกเนี่ย ไม่ได้เกิดจากการโดนกัดหรือต่อยนะคะ แต่เกิดจากการที่เราไปสัมผัสโดนตัวของมันค่ะ บางคนอาจจะไปทับใส่ เอามือไปปัด หรือบี้ที่ตัวแมลงก้นกระดก แมลงชนิดนี้เมื่อตกใจก็จะปล่อยสารที่มีชื่อว่า Paederin ซึ่งสารชนิดนี้จะมีคุณสมบัติเป็นกรด ทำให้ผิวหนังที่ไปสัมผัสนั้นเกิดรอยไหม้ขึ้นมา เกดอาการระคายเคืองผิวอย่างรุนแรง เป็นผื่น (จนบางครั้งอาจทำให้เข้าใจผิดว่าเป็นเริมหรืองูสวัด) และมีอาการคันและปวดแสบปวดร้อนเป็นอย่างมาก หากเข้าตาอาจจะทำให้เยื่อบุตาอักเสบ หรืออาจถึงขั้นตาบอดได้ และในคนที่แพ้พิษ เพียงแค่สัมผัสโดนก็อาจจะทำให้ปวดศีรษะและเป็นไข้ได้ ซึ่งจะเป็นอันตรายมากหากเด็กเล็ก ผู้ป่วย หรือผู้สูงอายุโดนพิษจากแมลงชนิดนี้
การป้องกันตัวจากแมลงก้นกระดก
- ประตูหรือหน้าต่างควรจะติดมุ้งลวดชนิดถี่ เพื่อป้องกันไม่ให้แมลงเข้ามาในบ้านหรือในห้องของเราในเวลากลางคืน เพราะแมลงก้นกระดกจะชอบออกมาหาไฟในเวลากลางคืน
- หลีกเลี่ยงการเปิดไฟในห้องนอนทิ้งไว้นานๆ หรือเปิดไฟนอน เพราะส่วนมากคนที่โดนพิษจากแมลงก้นกระดกนั้น มักจะโดนในตอนกลางคืนเวลานอน เนื่องจากแมลงจะเข้ามาหาแสงไฟ (โดยเฉพาะหลอดที่มีแรงเทียนมากกว่า 40 วัตต์) การใช้หลอดไฟแบบเหลืองๆ จะป้องกันแมลงบินเข้ามาเล่นไฟได้ในระดับหนึ่ง
- ก่อนนอนให้เช็คดูผ้าห่ม ที่นอน หมอน ข้างเตียง ฝาผนังโดยเฉพาะบริเวณใกล้ๆ หลอดไฟ เพราะแมลงก้นกระดกอาจจะซ่อนตัวอยู่ก็ได้ ที่สำคัญก่อนนอนควรปิดประตู มุ้งลวด หน้าต่างให้มิดชิด
- ถ้าแมลงก้นกระดกมาเกาะที่ตัวคุณ อย่าตบ ใช้มือปัด หรือบดขยี้เด็ดขาด ให้สะบัด เป่า หรือเอาไม้ขนไก่หรือกระดาษ ของใกล้ตัวอะไรก็ได้มาปัดออกไป อย่าสัมผัสโดยตรงเด็ดขาด เมื่อแมลงตกลงพื้นแล้ว ก็เอาไม้กวาดมากวาดออกไปทิ้งหรือกำจัดนอกบ้าน บางคนใช้เทปกาวมาทับแปะลงไปที่ตัวแมลงก้นกระดก เพื่อป้องกันไม่ให้มันวิ่งหนี แล้วเอาไปกำจัดต่อไป
- ก่อนเอาเสื้อผ้ามาสวมใส่ ควรสะบัดก่อน เพื่อให้แมลงต่างๆ ที่แอบมาซ่อนตัวอยู่ หรือฝุ่นต่างๆ ได้หลุดออกไป ยิ่งบางคนไม่มีตู้เสื้อผ้า พับผ้าซ้อนกันไว้ แบบนี้แมลงชอบแอบเข้าไปหลบ รวมถึงแมลงก้นกระดกด้วย
การรักษาเมื่อโดนพิษจากแมลงก้นกระดก
- เมื่อเรารู้ตัวว่าสัมผัสโดนตัวแมลงก้นกระดก ให้รีบล้างด้วยสบู่และน้ำสะอาดหลายๆ รอบ หรือใช้น้ำเกลือสำหรับล้างแผล เพื่อขจัดพิษนั่นเอง
- คนส่วนใหญ่จะโดนแมลงก้นกระดกในตอนกลางคืน เวลาที่นอนหลับไม่รู้ตัว และอาการหลังจากได้สัมผัสนั้น จะแสดงให้เห็นอย่างเด่นชัดจนเรารู้ตัวก็ 6 – 10 ชั่วโมงโน่น ซึ่งตอนนั้นก็จะเป็นผื่นหรือตุ่มน้ำเล็กๆ สัก 2 – 3 วันผื่นก็จะลดลงและหายไปเอง
- หากมีอาการรุนแรง เป็นตุ่มขาดใหญ่ พุพองรุนแรง คลื่นไส้อาเจียนและเริ่มมีไข้ ให้รีบไปพบแพทย์โดยด่วน เพื่อทำการรักษาอย่างถูกต้อง
- หากคุณไม่แน่ใจว่าผดผื่นที่เป็นอยู่เกิดจากแมลงก้นกระดก เริม หรืองูสวัด ให้ไปโรงพยาบาลเพื่อให้แพทย์วินิจฉัยจะดีกว่า เพราะอาการผื่นจะคล้ายๆ กัน แต่การรักษานั้นแตกต่างกัน
- ผื่นที่เกิดขึ้น มักจะเป็นรอยแดงลากยาวไปตามแนวที่เราใช้มือปัด หรือตามลักษณะที่ตัวแมลงสัมผัสกับผิวเรา เมื่อได้ทำการทายารักษาแล้ว รอยก็จะค่อยๆ จางลง อาจเหลือรอยคล้ำนิดหน่อย ในรายที่มีอาการแพ้ค่อนข้างรุนแรง รอยคล้ำอาจจะอยู่นาน 1 – 2 เดือนเลยทีเดียว
- การรักษาในกรณีที่แพ้มาก หรือเป็นรอยผื่นขึ้นเยอะ ให้ไปหาแพทย์ผู้เชี่ยวชาญทางด้านผิวหนังหรือรักษาพิษจากแมลง เพราะหากทำการรักษาเอง อาจทำให้อาการหนักมากกว่าเดิม รักษาหายช้า และอาจเกิดรอยแผลเป็นที่กว้างได้
เนื่องจากแมลงก้นกระดกจะมีมากในช่วงฤดูฝน ช่วงนี้จะมีแมลงต่างๆ มาตอมหลอดไฟในบ้านหรือไต่เข้ามาในบ้านเยอะ ควรระวังตัวไว้ให้มาก ทำความสะอาดบริเวณบ้านอย่างสม่ำเสมอ ใต้หลอดไฟหากมีแมลงร่วงหล่นลงเยอะ ให้ทำการเก็บกวาดให้สะอาดเรียบร้อย อีกอย่างคือหลายคนชอบไล่จิ้งจก ไล่ตุ๊กแกออกจากบ้าน ทั้งที่เป็นสัตว์ที่ช่วยกำจัดแมลงในบ้าน โดยเฉพาะบริเวณรอบๆ หลอดไฟ แต่หลายคนอาจจะกลัวหรือไม่ชอบที่จิ้งจก ตุ๊กแกมาถ่ายทิ้งไว้บนพื้นบ้าน อันนี้ก็แล้วแต่ความสะดวกของแต่ละคนด้วยค่ะ แต่ยังไงก็อย่าได้ประมาทกับแมลงตัวเล็กๆ พวกนี้ พิษมันค่อนข้างรุนแรง คอยดูแลตัวเองและคนใกล้ตัวด้วยนะจ๊ะ